Tchogha Zanbil, Ab-e Diz ( İranın Kuzestan eyaletindeki bir nehir) yönünü hakimiyeti altında bulunduran ve Karun'a vergi veren tarihi bir şehir olan Dur Untash'ın şimdiki adıdır. Şehir Untash Napirisha'nın (M.Ö. 1275-1240) kralı olduğu Elam medeniyeti (Bugünkü güneybatı İran) zamanında, Anshan ve Suse şehirlerinin tam ortasında dini bir başkent olarak kurulmuştur. Ukrayna doğumlu Fransız arkeolog Roman Ghirshman 1951-1962 yılları arasında bölgenin araştırmasını yürütmüştür.

Bu bölgede Mezopotamya'nın günümüze kadar en iyi korunmuş ve en geniş zigguratı (terası bulunan piramitlere benzeyen tapınak kulesi) bulunmaktadır. İlk yapıldığında, merkezde bulunan tapınak, Sümer Tanrısı Inshushinsk'a adanmış kare bir binaydı. Daha sonra bu binaya ikinci bir kat yapılarak ziggurat haline getirildi. Binaya giriş, kubbe içindeki, dışarıdan görünmeyen bir merdiven vasıtasıyla yapılmaktadır. Bu özelliğiyle, dışarıdan üç tane merdiveni olan diğer Mezopotamya zigguratlarından farklıdır. Eskiden 60 metre olan yüksekliği, üst kısımların yok olmasıyla bugün 25 metreye kadar inen bina, sadece Inshushinak'a değil, aynı zamanda Anshan tanrısı olan Napirisha'ya da adanmıştır.

Zigguratın kuzeybatı kısmında küçük ve ikincil tanrılar olan İshnikarab ve Kiririsha'ya adanan bir grup tapınak bulunmaktadır. Zigguratı ve tapınakları oval bir duvar çevrelemektedir. İkizkenar yamuk şeklindeki ikinci bir duvar ise geniş ve neredeyse boş bir araziyi çevrelemektedir. İkinci duvarın dışında ana girişin yanında, üç tane saray ile geniş bir girişi olan bir tapınak bulunmakta, bunlar üçüncü ve son bir duvarla çevrelenmektedir. Bu son duvar aslında Dur Untash şehrini korumak için yapılmış ama sonra içine hiçbir ev yapılmamıştır. Milattan önce 13. yüzyılda keşfedilen Untash Gal sarayı bu kutsal bölgeden ayrılmıştır.

KAYNAK : © UNESCO World Heritage Center

ÇEVİRİ : © Arif Oral / Gezialemi.com

AVATAR: © Shauni / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0

Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi: 1979

Liste Sıra No: 113

Niteliği: Kültürel

Yeri: Ahvaz, Kuzestan Eyaleti, İran

Koordinatlar: N32 4 59.88 E48 31 60

Linkler: © UNESCO İnternet Sitesi

© Gezialemi Dünya Mirası Listesi