Pilav (Palov) Özbekistan'ın kırsal ve kentsel bölgelerinde yapılan geleneksel bir yemektir. Pirinç, et, baharatlar ve sebzeler gibi malzemelerle hazırlanır ve normal bir yemek olarak sunulmasının yanında misafirperverlik bir jest olarak sunulur. Özbek geleneğinde ev sahibi, pilav ikram etmeden misafirin gitmesine izin vermez. Düğünler ve yeni yıl gibi özel günlerin kutlanmasına yardımcı olur. İnsanlar iyi ya da kötü günlerde, bayramlarda, doğum günlerinde toplu olarak pilav yerler. Pilav, Özbeklere doğumlarından ölümlerine kadar eşlik eder.
Yaşa ve sosyal statüsüne bakılmaksızın erkekler ve kadınlar tarafından pişirilen bir yemektir. Uygulama ile ilgili bilgi ve beceriler, bir usta çırak modeli kullanarak ya da aileler, akran grubu, topluluk temelli kuruluşlar, dini organizasyonlar ve mesleki eğitim kurumları arasında gösteri ve katılım yoluyla resmen ya da gayri resmi olarak eski nesillerden daha genç nesillere iletilir.
Özbekistan'ın tarihi kenti Buhara'da dünyaya gelen ünlü tıp bilgini ve filozof İbni Sina tarafından tarif edildiğine inanılan ve günümüzde de Özbek sofrasının en lezzetli yemeklerinden biri sayılan Özbek pilavının, yapıldığı yöreye, hazırlanışı ve katılan malzemelere göre 100'den fazla çeşidi bulunmaktadır. Pirinç, soğan, havuç ve etten hazırlanan Özbek pilavına ayva, kuru üzüm ve çeşitli sebzeler ilave edilse de yapımında kullanılan ana malzemeler değişmemektedir.
Ülkenin her bölgesinde kendine has "pilav" yapılır. Taşkent ve Fergana yöresine ait pilavlara, "Choyxona-palov" denir. Harezm yöresinde "Oq suzma" ve „Chalov". Buharaning "Koblim" "Sitora-palov" ve "Oshi-sofi" denir. Semerkand'da ise kabaklı pilav yapılmaktadır. Mevsimine göre pilavlar bambaşkadır. Sonbaharda ayvalı, ilkbaharda üzüm yapraklı ve sarımsaklı pilavlar...
Özbekistan'da, birbirinden farklı pilavlar hakkında türlü türlü efsaneler, söylentiler, hikâyeler ve söylenceler bulunmaktadır. Yüzyıllardır süre gelen pilav geleneği Özbek mutfağının sultanı olarak övgülere layık bulunur. Bundan olsa gerek Özbekler pilava "palovxonto'ra" yani han pilavı derler.
Özbekistan'da her evde en az haftada bir perşembe günü ebedi hayata gidenleri yâd etmek ve aile birliğini güçlendirmenin sembolü olarak pilav pişirilir. İşte gelenek haline gelmiş pilav insanlar arasındaki birlik, beraberlik gibi önemli manevi ve ahlaki özellikleri barındırmaktadır.
Yüzyıllardan bu yana kuşaktan kuşağa geçmekte olan Özbek pilavıyla ilgili örf ve adetler Özbek halkının medeniyeti ve değerlerinin önemli bir parçasıdır.
UNESCO 2016 yılında Özbek pilavını, Özbek halkının kendine özgü, toplumsal- kültürel değeri olarak dünya kültürel miras listesine almıştır.